Bệnh dịch hạch: Tác động của biến đổi khí hậu và môi trường đến sự phát sinh dịch bệnh tại Việt Nam

Sự biến đổi khí hậu trong những năm gần đây đã tác động rõ rệt đến sự phát triển và phân bố của các sinh vật trung gian truyền bệnh như chuột và bọ chét, tạo điều kiện thuận lợi cho sự bùng phát bệnh dịch hạch tại một số khu vực. Tăng nhiệt độ, thay đổi lượng mưa và biến đổi môi trường sống làm ảnh hưởng đến quần thể động vật gặm nhấm và gia tăng nguy cơ dịch bệnh. Ở Việt Nam, những vùng có độ ẩm cao, môi trường ẩm thấp thường là nơi lý tưởng để bọ chét phát triển và lây truyền bệnh dịch hạch. Bên cạnh đó, tác động của phát triển đô thị không kiểm soát cũng khiến cho các quần thể động vật hoang dã và môi trường sống bị biến đổi, tạo khoảng trống sinh thái cho mầm bệnh bùng phát. Việc theo dõi tình hình thời tiết và các yếu tố môi trường liên quan là vô cùng cần thiết để dự báo sớm nguy cơ dịch bệnh. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu tiếp diễn, Việt Nam cần nâng cao năng lực cảnh báo sớm, đồng thời thúc đẩy các nghiên cứu khoa học để phát triển các biện pháp thích ứng nhằm kiểm soát hiệu quả bệnh dịch hạch. Cái chết đen là nỗi ám ảnh bệnh dịch hạch xảy ra ở Châu u và Châu Á vào những năm giữa thế kỷ XIV. Đây là một trong những đại dịch nguy hiểm nhất mà con người đã phải trải qua. Trong giai đoạn khởi phát, bệnh dịch hạch thường biểu hiện qua các dấu hiệu như sốt cao đột ngột, ớn lạnh, đau đầu, mệt mỏi và đau cơ toàn thân. Triệu chứng đặc trưng nhất là sự xuất hiện của hạch bạch huyết sưng to, đau và cứng ở vùng bẹn, cổ hoặc nách – gọi là dạng dịch hạch hạch bạch huyết. Việc nhận diện các triệu chứng này nhanh chóng đóng vai trò rất quan trọng bởi bệnh dịch hạch có thể tiến triển rất nhanh, hình thành các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi hay nhiễm khuẩn huyết nếu không được phát hiện kịp thời. Ở thể dịch hạch phổi, người bệnh thường ho khan, có dấu hiệu khó thở và có thể khạc ra máu, điều này cho thấy bệnh đã trở nên rất nghiêm trọng và khả năng lây lan cho cộng đồng tăng cao. Việc theo dõi kỹ lưỡng các dấu hiệu bất thường và cấp cứu kịp thời tại cơ sở y tế chuyên khoa giúp tăng tỷ lệ sống và giảm thiểu tác động xấu từ bệnh dịch hạch. Đồng thời, người dân nên chủ động thông báo cho các cơ quan y tế khi phát hiện xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ để nhận được sự tư vấn và hỗ trợ đúng lúc. Dịch hạch là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan nhanh và tiến triển cấp tính với biểu hiện nhiễm khuẩn, nhiễm độc toàn thân. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao, được xếp vào diện phải kiểm dịch và khai báo quốc tế.