Trong giao dịch quốc tế có yếu tố nhiều chủ thể và quyền luật khác nhau, việc áp dụng nguyên tắc bất khả kháng đặt ra những thách thức nhất định cho các doanh nghiệp Việt Nam và đối tác nước ngoài. Đầu tiên, định nghĩa và phạm vi bất khả kháng trong các hệ thống pháp luật không giống nhau, gây khó khăn trong việc đồng thuận. Thứ hai, các quy trình chứng minh và thông báo thường có thời hạn nghiêm ngặt và yêu cầu bắt buộc về giấy tờ xác thực từ các cơ quan quốc tế hoặc cơ quan có thẩm quyền. Bên cạnh đó, việc thiếu sự đồng bộ trong các điều khoản hợp đồng hay bất cập trong quy định pháp luật ở cấp quốc gia khiến tranh chấp phát sinh nhiều hơn. Do đó, trước khi ký kết, các bên cần nghiên cứu kỹ luật pháp quốc tế liên quan đến bất khả kháng cũng như thương thảo rõ ràng điều khoản nhằm giảm thiểu rủi ro và tăng cường tín nhiệm trong quan hệ hợp tác. Khi một sự kiện bất ngờ xảy ra vượt ngoài khả năng kiểm soát – như thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hay thay đổi chính sách pháp luật – các bên trong hợp đồng có thể được miễn trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ nếu đó là sự kiện bất khả kháng . Đối với các doanh nghiệp nhỏ tại Việt Nam, bất khả kháng vừa là thử thách nhưng cũng là cơ hội để tái cấu trúc hoạt động kinh doanh. Trong nhiều trường hợp thiên tai hoặc biến cố bất ngờ như dịch bệnh Covid-19, các doanh nghiệp nhỏ thường bị ảnh hưởng nặng nề về tài chính và hoạt động. Hiểu và áp dụng chính sách về bất khả kháng giúp những doanh nghiệp này có cơ sở hợp pháp để trì hoãn hoặc miễn trừ nghĩa vụ thanh toán, giao hàng hoặc hợp đồng dịch vụ. Hơn nữa, xây dựng điều khoản bất khả kháng rõ ràng trong hợp đồng giao dịch giúp phòng tránh tranh chấp kéo dài. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng nên xây dựng kế hoạch dự phòng nhằm giảm thiểu thiệt hại và phục hồi nhanh chóng sau khi sự kiện bất khả kháng kết thúc, từ đó tăng cường sức bền và khả năng cạnh tranh trên thị trường. Bất khả kháng là một ngoại lệ của hợp đồng cho phép bên vi phạm không chịu trách nhiệm vì lỗi do các yếu tố khách quan không thể lường trước và khắc phục được. Bài viết này tìm hiểu các trường hợp bất khả kháng, các yếu tố cấu thành sự kiện bất khả kháng và điều kiện áp dụng quy định miễn trách do sự kiện bất khả kháng.
