Việc thiết lập hệ thống giám sát và kiểm soát quyền lực trong bộ máy nhà nước là yếu tố không thể thiếu để đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quản trị quốc gia. Các cơ chế giám sát không chỉ bao gồm sự kiểm tra từ bên trong các cấp hành chính mà còn đòi hỏi sự giám sát từ các cơ quan lập pháp, tư pháp và xã hội dân sự. Bộ máy nhà nước với đầy đủ các cơ chế kiểm tra, kiểm soát quyền lực sẽ giảm thiểu nguy cơ lạm quyền, tham nhũng và bảo đảm pháp luật được thực thi nhất quán. Đặc biệt, sự công khai minh bạch trong các hoạt động của bộ máy nhà nước cũng góp phần tạo niềm tin nơi nhân dân, nâng cao sự đồng thuận xã hội và sự ổn định chính trị. Theo đó, công tác thanh tra, kiểm toán, giám sát tài chính nhà nước và quyền hạn cán bộ là những công cụ thiết thực nhằm hạn chế thất thoát, lãng phí nguồn lực công. Do đó, việc xây dựng và vận hành hệ thống giám sát hiệu quả thể hiện sự chuyên nghiệp và trách nhiệm cao của bộ máy nhà nước đối với dân và đất nước. Bộ máy Nhà nước Việt Nam bao gồm ba loại cơ quan: lập pháp, hành pháp và tư pháp. Bộ máy Nhà nước được tổ chức thành các phân hệ: Quốc hội, Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang, cơ quan trực thuộc, Ủy ban nhân dân, các sở, phòng, ban, các cơ quan xét xử và các cơ quan kiểm sát. Quản lý nguồn nhân lực trong bộ máy nhà nước luôn là khâu quyết định đến chất lượng hoạt động quản lý nhà nước. Việc xây dựng hệ thống công chức, viên chức có trình độ chuyên môn, đạo đức và trách nhiệm phù hợp với yêu cầu đổi mới chính là yếu tố then chốt để bộ máy nhà nước vận hành hiệu quả và bền vững. Các quy định về tuyển chọn, đào tạo, bổ nhiệm và đánh giá công chức nhằm đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực công vụ, đồng thời ngăn ngừa tình trạng bổ nhiệm không đúng năng lực. Bộ máy nhà nước cũng định hướng phát triển đội ngũ cán bộ trẻ, năng động và có trình độ ngoại ngữ, công nghệ thông tin nhằm thích ứng nhanh với sự phát triển của thời đại. Cơ chế quản lý nguồn nhân lực trong bộ máy nhà nước không chỉ tập trung vào việc tạo động lực làm việc mà còn chú trọng xây dựng môi trường làm việc minh bạch, công bằng và đảm bảo quyền lợi hợp pháp. Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, bộ máy nhà nước phải liên tục đổi mới phương thức quản lý nhân sự để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác hành chính công. Dưới đây là sơ đồ bộ máy nhà nước theo Hiến pháp 2013 (được sửa đổi năm 2025).
