Cá sát: Ứng dụng trong y học truyền thống và tiềm năng nghiên cứu khoa học hiện đại về cá sát

Cá sát từ lâu đã được sử dụng trong y học truyền thống tại nhiều vùng miền của Việt Nam với niềm tin vào hiệu quả hỗ trợ điều trị một số bệnh lý. Theo dân gian, các thành phần trong thịt và các bộ phận của cá sát có tác dụng bổ máu, tăng cường sinh lực và thúc đẩy quá trình hồi phục sức khỏe. Mặc dù các bằng chứng khoa học về công dụng này vẫn đang trong quá trình nghiên cứu, một số thành phần dinh dưỡng quý giá như acid amin, các khoáng chất và peptide hoạt tính giúp cá sát trở thành đối tượng nghiên cứu hấp dẫn. Các nhà khoa học hiện nay đang khai thác tiềm năng của cá sát trong việc phát triển các chế phẩm sinh học, dược liệu mới giúp phòng ngừa và điều trị các bệnh mạn tính. Việc phân tích cấu trúc phân tử, các hoạt chất sinh học trong cá sát mở ra cơ hội ứng dụng vào lĩnh vực y học hiện đại như công nghệ thuốc và thực phẩm chức năng. Đồng thời, sử dụng các chiết xuất cá sát cũng được thử nghiệm trong quá trình phục hồi sau bệnh lý và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Vậy nên, cá sát không chỉ là nguồn thực phẩm mà còn tiềm ẩn nhiều giá trị về mặt khoa học và y học cần được khám phá sâu rộng hơn trong tương lai. Cá sát sọc, là loài cá da trơn có tên khoa học (Pangasius macronema), đây là giống cá có giá trị kinh tế cao trên thị trường. Hiện nay loài cá này xuất hiện ngoài tự nhiên khá ít và tập trung ở các tỉnh như: An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long và TP Cần Thơ… Việc nhận biết và phân biệt cá sát với các loài cá khác trong tự nhiên đòi hỏi người quan sát phải có kiến thức và kỹ năng chuyên môn nhất định. Cá sát có thân hình thon dài, vảy nhỏ mịn và phần đầu hơi dẹt đặc trưng khác biệt so với nhiều loại cá nước lợ khác. Một điểm dễ nhận thấy nữa là màu sắc của cá sát thường pha trộn giữa màu xám xanh và bạc ánh kim, giúp chúng hòa mình tốt vào môi trường nước đục hoặc có nhiều bùn đất. Ngoài ra, vây của cá sát có cấu trúc chắc khỏe, không quá dài nhưng có viền sắc nét, điều này khác biệt rõ với những loại cá thân mềm hoặc vây dài khác. Về mặt hành vi, cá sát thường bơi theo đàn nhỏ, di chuyển nhanh nhẹn và thường xuất hiện chủ yếu vào sáng sớm hoặc chiều tối, đây cũng là đặc điểm nhận diện quan trọng. Sự khác biệt trong sinh cảnh mà cá sát chọn lựa cũng giúp người đánh bắt có thể định vị chính xác loại cá này. Nếu không có kinh nghiệm, người bắt có thể nhầm lẫn cá sát với cá lóc hoặc cá chẽm, tuy nhiên khi để ý kỹ các đặc điểm về màu sắc, hình thể và hành vi thì việc phân biệt trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Những hiểu biết về cách nhận biết cá sát góp phần hỗ trợ hiệu quả trong việc khai thác cũng như bảo tồn loài cá đặc trưng này. Cái tên nghe có phần dễ sợ nhưng Cá Sát là một đặc sản thiên nhiên cực ngon của vùng thượng nguồn Sông Tiền, Sông Hậu. Nếu như con cá bông lau nổi tiếng là đặc sản thơm ngon và hiếm có cùa dòng Mekong. Thì cá sát sọc được xem như là phiên bản thu nhỏ của loài cá này.