Lam ngọc: Lịch sử phát triển và vai trò của lam ngọc trong văn hóa Việt Nam qua các thời kỳ

Lam ngọc xuất hiện trong lịch sử Việt Nam từ rất sớm với vai trò không chỉ là vật liệu trang sức mà còn đóng góp quan trọng vào đời sống văn hóa và tín ngưỡng. Qua từng thời kỳ, lam ngọc luôn được xem là biểu tượng của quyền lực, sự giàu sang và bảo vệ thần linh. Từ triều đại phong kiến đến hiện đại, nhiều cổ vật và hiện vật khảo cổ tìm thấy lam ngọc thể hiện kỹ thuật chế tác tinh xảo và gu thẩm mỹ độc đáo của người Việt. Trong các truyền thuyết dân gian, lam ngọc còn được liên kết với các câu chuyện về sự hộ mệnh và tượng trưng cho sự trong sáng, minh mẫn. Vai trò của lam ngọc luôn song hành cùng sự phát triển xã hội, từ thủ công truyền thống đến nghệ thuật đương đại, góp phần làm giàu thêm tung tích văn hóa dân tộc. Lam ngọc còn được nhiều gia đình gìn giữ như báu vật truyền đời, phản ánh giá trị lịch sử, định hướng thẩm mỹ và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng. Ngọc lam là một trong những loại ngọc được khai thác sớm nhất, nhiều mỏ đã cạn kiệt, một số vẫn hoạt động cho đến ngày nay. Đấy là những mỏ nhỏ, thường chỉ được khai thác theo mùa vì có phạm vi giới hạn và nằm ở nơi xa xôi. Đa số được khai thác thủ công, không được hoặc chỉ được cơ giới ... Lam ngọc là loại đá quý có tính nhạy cảm với môi trường, do đó cần có cách bảo quản cũng như vệ sinh đúng chuẩn để giữ nguyên giá trị và sự bền đẹp theo thời gian. Để bảo quản lam ngọc, nên tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất mạnh như nước tẩy rửa, axit hoặc xà phòng. Khi đeo trang sức lam ngọc, nên tháo ra trước khi thực hiện các công việc tay chân hoặc tiếp xúc với mồ hôi nhiều để tránh làm mất màu hoặc gây trầy xước bề mặt đá. Vệ sinh lam ngọc tốt nhất bằng nước sạch và khăn mềm, không nên chà xát mạnh hoặc dùng bàn chải cứng có thể làm hư hại lớp men tự nhiên trên đá. Ngoài ra, việc bảo quản lam ngọc trong hộp riêng biệt có lót vải mềm sẽ ngăn ngừa va chạm và trầy xước khi không sử dụng. Môi trường nhiệt độ và độ ẩm cũng cần được kiểm soát phù hợp, tránh đặt lam ngọc ở nơi quá nóng hoặc có ánh sáng trực tiếp quá lâu. Nhờ những biện pháp chăm sóc đúng cách, lam ngọc có thể giữ được vẻ đẹp tự nhiên và phát huy hiệu quả phong thủy tối ưu trong nhiều năm. Điều này thể hiện sự quý trọng và nâng niu đối với sản phẩm đá quý quý giá trong văn hóa người Việt. Đá lam ngọc là gì? Đá Ngọc lam , còn gọi là đá Turquoise, là một loại khoáng chất phốt phát ngậm nước gồm nhôm và đồng, có công thức hoá học là CuAl6 (PO4)4 (OH)8·4H2O. Trong tự nhiên, đá Ngọc lam có màu xanh lam và có thể có một dải màu từ xanh lá đến xanh da trời.