Làng gốm Bàu Trúc: những đóng góp quan trọng trong bảo tồn nghệ thuật gốm truyền thống tại miền Nam Việt Nam

Làng gốm Bàu Trúc giữ vị trí quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển nghệ thuật gốm truyền thống của khu vực miền Nam, đóng vai trò kết nối thế hệ thợ gốm trẻ với nền văn hóa thủ công truyền thống. Qua nhiều thế kỷ, với những biến động về xã hội và kinh tế, nghề làm gốm Bàu Trúc vẫn được gìn giữ nguyên vẹn nhờ sự tận tâm của cộng đồng nghệ nhân. Sự phát triển liên tục trong việc duy trì kỹ thuật nung gốm, tuyển chọn đất sét và tạo hình đã duy trì chất lượng sản phẩm gốm đặc trưng, khẳng định tầm quan trọng của nghề trong đời sống văn hóa và sinh hoạt dân gian. Ngoài ra, làng gốm còn là nơi lưu giữ các công cụ, máy móc cổ truyền, kết hợp với hình thức truyền nghề qua hướng dẫn trực tiếp và đào tạo bài bản, giúp thế hệ tiếp theo có cơ hội phát huy và nâng cao tay nghề. Việc bảo tồn không chỉ dừng lại ở kỹ thuật mà còn liên quan đến giá trị thẩm mỹ, kiểu dáng và nghệ thuật trang trí truyền thống đặc sắc. Qua đó, làng gốm Bàu Trúc không chỉ góp phần gìn giữ di sản nghề gốm mà còn phát huy giá trị văn hóa đặc thù, bồi đắp thêm nền tảng cho sự phát triển nghề thủ công theo hướng bền vững trong bối cảnh hội nhập và thị trường ngày càng mở rộng. Làng gốm Bàu Trúc là một trong những làng gốm cổ nhất Đông Nam Á, làng duy nhất làm gốm hoàn toàn bằng tay. Khám phá lịch sử, tổ nghề, sản phẩm và thị trấn Phước Dân của làng gốm Bàu Trúc và hưởng thụ văn hóa Chăm đặc sắc. Các sản phẩm đến từ làng gốm Bàu Trúc không chỉ thu hút bởi chất đất sét đặc biệt hay kỹ thuật nung tinh xảo mà còn bởi những hoa văn trang trí đậm nét văn hóa dân gian Việt Nam. Những họa tiết trên gốm Bàu Trúc thường dựa trên nguyên lý cân đối, hòa quyện giữa hình học và các biểu tượng tự nhiên như hoa lá, chim muông, biểu tượng nông nghiệp, thể hiện quan niệm phong thủy và thẩm mỹ truyền thống. Nghệ nhân làng gốm Bàu Trúc sử dụng cả phương pháp vẽ tay tỉ mẩn và kỹ thuật khắc chìm để tạo nên những đường nét sắc sảo và sống động. Việc lựa chọn men cũng góp phần làm nổi bật họa tiết, tạo ra sự đa dạng về màu sắc từ tông trầm ấm đến rực rỡ, phù hợp với từng dạng sản phẩm và phong cách trưng bày. Hoa văn gốm Bàu Trúc không những làm đẹp cho sản phẩm mà còn biểu đạt giá trị tinh thần, mong muốn may mắn và bình an cho người sử dụng. Các sản phẩm có sự đầu tư về mặt trang trí này thường được khách hàng trong nước và quốc tế săn đón bởi tính độc đáo và sự giao hòa giữa nghệ thuật truyền thống và thẩm mỹ hiện đại. Nhờ sức sống của nghệ thuật trang trí trên mỗi sản phẩm, làng gốm Bàu Trúc ngày càng phát triển bền vững song hành cùng giá trị văn hóa sâu sắc của nghề truyền thống. Làng gốm Bàu Trúc Cổng vào làng gốm Bàu Trúc Các sản phẩm gốm Bàu Trúc đang phơi Làng gốm Bàu Trúc (tiếng Chăm: Paley Hamu Trok) thuộc thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận, cách thành phố Phan Rang - Tháp Chàm 10 km về hướng Nam.