Năng lượng hạt nhân: Những thách thức về chính sách và khung pháp lý cần giải quyết tại Việt Nam

Việc đưa năng lượng hạt nhân vào hệ thống nguồn điện quốc gia không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn liên quan đến các yếu tố pháp lý và chính sách điều hành. Việt Nam cần xây dựng một khung pháp lý chặt chẽ, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn, bảo vệ môi trường và quản lý phóng xạ để đảm bảo sự kiểm soát toàn diện trong mọi hoạt động liên quan đến năng lượng hạt nhân. Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ đầu tư và phát triển hạ tầng truyền tải góp phần tối ưu hóa hiệu quả khai thác nguồn điện hạt nhân. Các quy định về minh bạch thông tin và quyền tham gia của cộng đồng cũng góp phần nâng cao ý thức và nhận thức xã hội về năng lượng hạt nhân. Rõ ràng, việc hoàn thiện cơ sở pháp lý kịp thời và phù hợp giúp tháo gỡ rào cản cho sự phát triển thuận lợi của ngành năng lượng hạt nhân ở Việt Nam, đồng thời đảm bảo trách nhiệm quản lý quốc gia được thực thi hiệu quả trong bối cảnh ngày càng nhiều thách thức cạnh tranh năng lượng và biến đổi khí hậu. Năng lượng hạt nhân là năng lượng được giải phóng từ các phản ứng hạt nhân , tức là các quá trình làm thay đổi cấu trúc của hạt nhân nguyên tử. Nguồn năng lượng này khổng lồ hơn rất nhiều so với năng lượng hóa học được giải phóng từ các phản ứng hóa học thông thường. Xử lý chất thải phóng xạ là một trong những vấn đề quan trọng và nhạy cảm khi phát triển năng lượng hạt nhân. Việt Nam cần nghiên cứu áp dụng các phương pháp tiên tiến nhất trong kiểm soát, cô lập và xử lý chất thải phóng xạ để bảo đảm không gây tổn hại lâu dài cho môi trường và sức khỏe cộng đồng. Hiện nay, các giải pháp công nghệ như xử lý hóa học, cô đặc chất thải, lưu giữ trong các kho chứa đặc biệt được áp dụng phổ biến trên thế giới với độ tin cậy cao. Ngoài ra, việc theo dõi liên tục mức độ phóng xạ trong quá trình vận hành và sau phóng xạ là bước quan trọng nhằm đánh giá hiệu quả các biện pháp an toàn. Công tác quy hoạch và lựa chọn vị trí xây dựng kho chứa cần được thực hiện dựa trên các đánh giá môi trường nghiêm ngặt và sự tham vấn rộng rãi từ phía cộng đồng địa phương. Việc đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý chất thải phóng xạ sẽ góp phần xây dựng lòng tin của xã hội vào quá trình phát triển năng lượng hạt nhân tại Việt Nam. Ngay từ Hội nghị các bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP 26) vào năm 2021, điện hạt nhân đã được thừa nhận là một trong những giải pháp giúp bảo đảm an ninh năng lượng , chống biến đổi khí hậu nhằm đạt được cam kết giảm phát thải ròng về 0 (NET zero ...