Rác thải: Tác động của biến đổi khí hậu đến quá trình xử lý và quản lý rác thải tại vùng duyên hải Việt Nam

Biến đổi khí hậu đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình xử lý và quản lý rác thải ở các vùng duyên hải của Việt Nam, nơi có tốc độ đô thị hóa nhanh và nguy cơ thiên tai gia tăng. Tình trạng nước biển dâng và ngập úng kéo dài gây ảnh hưởng đến hệ thống thu gom và bãi chứa rác, làm tăng nguy cơ rò rỉ nước thải và phát sinh ô nhiễm môi trường. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão mạnh, lũ lụt cũng phá hủy cơ sở hạ tầng xử lý rác, khiến cho lượng rác thải không được xử lý kịp thời. Ngoài ra, sự biến đổi khí hậu cũng tác động đến thành phần và đặc điểm của rác thải do thay đổi trong nông nghiệp và sinh hoạt dân cư. Do đó, các đơn vị quản lý rác thải cần xây dựng các phương án dự phòng, nâng cao khả năng chống chịu và sắp xếp lại hệ thống xử lý theo định hướng thích ứng với biến đổi khí hậu. Việc nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tiên tiến kết hợp theo dõi dữ liệu thời tiết giúp tối ưu quy trình quản lý rác thải trong điều kiện khí hậu thay đổi bất thường. Sự tham gia cộng đồng trong việc phản ánh, phối hợp xử lý cũng góp phần giảm thiểu thiệt hại do biến đổi khí hậu lên hệ thống quản lý rác. Bài viết này giải thích khái niệm rác thải và chất thải, các loại rác thải sinh hoạt, vô cơ và tái chế, nguồn gốc và tác hại của rác thải. Cũng cung cấp các cách xử lý rác thải hiệu quả để bảo vệ môi trường và tái chế rác thải. Ô nhiễm môi trường từ rác thải sinh hoạt không được quản lý hợp lý tạo ra nhiều rủi ro sức khỏe cho cộng đồng dân cư. Rác thải đổ bừa bãi hoặc không được xử lý đúng cách dễ phát sinh vi khuẩn, mầm bệnh và thu hút côn trùng như ruồi, muỗi – là nguyên nhân dẫn đến các bệnh truyền nhiễm như tiêu chảy, sốt xuất huyết, viêm đường hô hấp. Ngoài ra, các bãi rác không có lớp che chắn hoặc hệ thống xử lý khí thải sẽ giải phóng khí metan cùng các chất gây ô nhiễm không khí làm tăng nguy cơ các bệnh về hô hấp và dị ứng. Đặc biệt tại các khu vực đô thị đông đúc, mật độ phát sinh rác lớn càng làm trầm trọng thêm vấn đề sức khỏe cộng đồng. Việc cải thiện hệ thống thu gom, quản lý và xử lý rác thải sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ này. Những chương trình giáo dục về vệ sinh môi trường, phân loại rác thải và trách nhiệm chung cũng góp phần nâng cao nhận thức và bảo vệ sức khỏe người dân. Sự phối hợp giữa ngành y tế với các đơn vị môi trường cần được tăng cường để giảm thiểu tác động tiêu cực của rác thải lên sức khỏe. Rác thải , hay còn gọi là chất thải, là những vật dụng, đồ dùng mà con người không còn nhu cầu sử dụng và thải ra môi trường, tồn tại ở các dạng thể rắn, lỏng hoặc khí. Ví dụ: thức ăn thừa, giấy vụn, bao bì ni lông, vỏ chai nhựa, quần áo cũ,… Rác thải sinh hoạt hàng ngày.