Nguồn gốc của đền mẫu bắt nguồn từ tín ngưỡng bản địa của người Việt cùng với sự pha trộn của Đạo Mẫu, để phát triển thành hệ thống thờ Mẫu phổ biến khắp các vùng miền. Đền mẫu không những ghi nhận các câu chuyện thần thoại, truyền thuyết liên quan đến các vị nữ thần như Mẫu Thượng Thiên, Mẫu Thượng Ngàn mà còn thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa con người với thiên nhiên, với đất mẹ. Qua nhiều thế kỷ, trong bối cảnh giao thoa văn hóa, tín ngưỡng này được củng cố và lan rộng ra cả vùng Bắc Bộ đến Trung Bộ. Những vị mẫu được thờ trong đền mẫu thường mang ý nghĩa bảo trợ, che chở trong đời sống nông nghiệp, giúp dân lành tránh khỏi thiên tai, dịch bệnh, không chỉ là niềm tin cá nhân mà còn là tín ngưỡng chung của cộng đồng. Ảnh hưởng của đền mẫu tới đời sống xã hội thể hiện ở việc thu hút đông đảo người dân trong các dịp lễ hội truyền thống, tạo nên sân chơi văn hóa phong phú và góp phần bảo lưu các hình thức nghệ thuật dân gian đặc sắc. Việc nghiên cứu và phát huy giá trị đền mẫu cũng giúp người Việt hiện đại thêm tự hào và gắn bó với nền văn hóa bản địa sâu sắc. Nằm giữa trung tâm Thủ đô, bên hồ Gươm lịch sử, đền Bà Kiệu là một ngôi đền thiêng liêng gắn bó với đời sống văn hóa, tinh thần bao đời nay của người dân Hà Nội. Trong những năm gần đây, hoạt động tại các đền mẫu đã có nhiều đổi mới nhằm phù hợp với đời sống xã hội hiện đại mà vẫn giữ được nét truyền thống vốn có. Việc tổ chức lễ hội được quy hoạch bài bản hơn, kết hợp giữa nghi lễ tâm linh với các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đa dạng thu hút đông đảo người tham gia. Đồng thời, nhiều địa phương chú trọng việc giới thiệu, quảng bá đền mẫu thông qua các hình thức như tour du lịch văn hóa, hiện đại hóa các khâu tổ chức nhưng vẫn giữ nguyên giá trị lễ nghi. Bên cạnh đó, sự xuất hiện của các học giả, nghệ nhân trong việc giảng giải ý nghĩa các nghi thức thờ mẫu cũng góp phần nâng cao giá trị tinh thần và nhận thức của cộng đồng. Những đổi mới này giúp cho đền mẫu không chỉ là không gian linh thiêng cổ truyền mà còn trở thành nơi giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, đáp ứng đa dạng nhu cầu văn hóa, giải trí, tâm linh cho người dân trong bối cảnh thay đổi nhanh chóng của xã hội Việt Nam ngày nay. Đền Quán Thánh là một trong bốn ngôi đền linh thiêng, bảo vệ cho mảnh đất Thăng Long, và trở thành biểu tượng văn hóa tâm linh của mảnh đất Kinh Kỳ.
